Electraboezem en omgeving

Per waterschap wordt het watersysteem beschreven middels de belangrijkste inlaten en uitlaten beschreven.

`Noorderzijlvest`

Electraboezem

Het witte gebied op de kaart wordt gevormd door de Electraboezem. De belangrijkste waterlopen zijn het Reitdiep en het Van Starkenborghkanaal, die onderling met elkaar in open verbinding staan. Afvoer uit de boezem vindt plaats via twee spui-/maalcomplexen — de gemalen H.D. Louwes en De Waterwolf — naar het Lauwersmeergebied. Het Lauwersmeergebied loost vervolgens via de sluizen van Lauwersoog op de Waddenzee.

Het Van Starkenborghkanaal komt uit op de Oostersluis. Deze sluis kent alleen schutverliezen.

Inlaat Gaarkeuken

Bij Gaarkeuken kan maximaal 24 m³/s uit de Friese boezem worden ingelaten op de boezem van Noorderzijlvest.
Een deel daarvan (tot 20 m³/s) kan via gemaal Dorkwerd worden opgepompt richting waterschap Hunze en Aa’s/Eemskanaal.
Water dat op de Electraboezem nodig is, wordt via de sluis bij Gaarkeuken ingelaten; overschot wordt afgevoerd richting het Lauwersmeer.
Praktisch geldt (volgens inschatting van de hydroloog) een globale verdeling van 1/5 naar de Electraboezem en 4/5 via Dorkwerd naar de Eemskanaalboezem.

Aanvoergebied Peize-en Eelderdiep/Fochtellerveen (grijs gebied)

In het zuidoosten (nabij Assen; grijs in de kaart) wordt via een reeks kleinere inlaten — Ter Aard, Huis ter Heide, Heideheim en de Jonkersburg-inlaat — water ingebracht vanuit het Noord-Willemskanaal en de Drentse Hoofdvaart (gebied van Hunze en Aa’s).

De inlaten laten ca. 0.5 m³/s toe (beschikbaarheid afhankelijk van Hunze en Aa’s).
Het water komt uit in het gestuwde deel en voert vervolgens via de Electraboezem af.
In afvoersituaties kan dit gebied vrij afstromen naar het Lauwersmeer.

Aanvoergebied zuidwesten via Leek (lichtblauw gebied)

Het stroomgebied van het Leeksterhoofddiep en Dwarsdiep voert water af naar de Electraboezem via de Jonkersluis (Leeksterhoofddiep) en het Dwarsdiep.

Aanvoer van water gebeurt via het aanvoergemaal bij Leek: dit pompt water uit de Electraboezem en loost het op het Leeksterhoofddiep.
Via de waterlopen in het gebied wordt het water naar het zuidwesten geleid, richting landbouwgronden.
Een deel wordt gebruikt voor beregening en infiltratie, een deel voor doorspoeling; het resterende deel stroomt via het Dwarsdiep terug naar de Electraboezem.

Fivelingoboezem (geel gebied)

De Fivelingoboezem (lichtgeel in het oosten) loost op Delfzijl: - onder vrij verval via het spuicomplex (max. 15 m³/s), of - via gemaal De Drie Delfzijlen (max. 25 m³/s) naar de Eems.

Aanvoer is mogelijk vanuit het Damsterdiep, waarin water uit het Van Starkenborghkanaal kan worden opgemalen met een booster (max. 1.5 m³/s).

Noordelijke kustpolders (rode en blauwe gebieden)

De noordelijke kustpolders lozen direct op de Waddenzee. Het gebied is globaal in twee ongeveer even grote delen te onderscheiden, elk met een hoofdgemaal (Noordpolderzijl en Spijksterpompen).

In droge periodes wordt water uit de Electraboezem (via boezemgemalen Stad en Lande, Schaphalsterzijl, Abelstok, Den Deel en Usquert en nog ) met kleine poldergemalen naar de kustpolders opgemalen.

Dongeradeel

Dongeradeel is het gebied ten westen van het Lauwersmeer en hoort bij Wetterskip Fryslân. De afvoer vindt plaats met gemaal Dongeradielen op het Lauwersmeer en via de sluis Dokkumer Nieuwezijlen onder vrij verval.